Η τεστοστερόνη είναι η κυριότερη ανδρική ορμόνη. Παράγεται από τούς όρχεις στον άνδρα και από τις ωοθήκες, αν και σε πολύ μικρότερες ποσότητες, στη γυναίκα.
Η τεστοστερόνη όχι μόνο καθορίζει αν το έμβρυο που θα γεννηθεί πρόκειται να είναι αγόρι ή κορίτσι, αλλά είναι επίσης υπεύθυνη για τις αλλαγές που γίνονται κατά τη διάρκεια της εφηβείας και μετατρέπουν ένα αγόρι σε άνδρα.
Κατά τη διάρκεια της εμβρυικής ζωής και προτού γεννηθεί το έμβρυο η τεστοστερόνη είναι απαραίτητη για την δημιουργία και ανάπτυξη των εσωτερικών και εξωτερικών αναπαραγωγικών οργάνων του άνδρα.
Είναι επίσης υπεύθυνη για την παραγωγή σπέρματος στην ενήλικα ζωή.
Κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας τα επίπεδα της τεστοστερόνης είναι πολύ χαμηλά και είναι η ξαφνική εκρηκτική αύξηση τους η οποία σηματοδοτεί την έναρξη της εφηβείας στα αγόρια. Αυτά τα υψηλά επίπεδα τεστοστερόνης κατά την εφηβεία είναι υπεύθυνα για:
- Ανάπτυξη του πέους, των όρχεων και του προστατικού αδένα
- Ανάπτυξη της χαρακτηριστικής τριχοφυΐας τύπου άρρενος στο πρόσωπο, το σώμα και στην ηβική περιοχή
- Εμβάθυνση και αλλαγή της χροιάς της φωνής
- Ανάπτυξη και ενδυνάμωση των μυών και των οστών
- Λιγότερο σωματικό λίπος σε σύγκριση με τις γυναίκες
- Αύξηση του ύψους
- Σεξουαλικότητα και επιθετική συμπεριφορά
Έκκριση της τεστοστερόνης
Η έκκριση της τεστοστερόνης εξαρτάται από μια εκλεπτυσμένη αλληλοεπίδραση ορμονών που εκκρίνονται από την υπόφυση και τον υποθάλαμο. Αρχικά εκλύεται με ρυθμικό τρόπο μια ορμόνη από τον υποθάλαμο, μια δομή του εγκεφάλου κοντά στην υπόφυση. Αυτή κατόπιν διεγείρει την υπόφυση τον κύριο ενδοκρινή αδένα του οργανισμού που επίσης βρίσκεται στον εγκέφαλο.
Η υπόφυση με τη σειρά της εκλύει άλλες δύο ορμόνες με ρυθμικό επίσης τρόπο. Οι ορμόνες αυτές ονομάζονται γοναδοτροπίνες. Είναι αυτές οι ορμόνες που διεγείρουν τους όρχεις και ρυθμίζουν την παραγωγή του σπέρματος και της τεστοστερόνης.
Καθώς αυξάνει η ηλικία παρατηρείται μια προοδευτική ελάττωση της ποσότητας τεστοστερόνης που εκκρίνεται από τους όρχεις το οποίο εξηγεί τα χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης. Τόσο η μειωμένη εκκριτική ικανότητα των όρχεων αλλά κυρίως, η εξασθενημένη διέγερση των όρχεων από τον υποθάλαμο ή και την υπόφυση φαίνεται να είναι υπεύθυνη για τα χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης που συναντούμε σε άνδρες μέσης και μεγαλύτερης ηλικίας.
Ποιές οι επιπτώσεις της χαμηλής τεστοστερόνης;
Η ανεπάρκεια της τεστοστερόνης επηρεάζει αρνητικά τη σεξουαλικότητα, την γενική υγεία και την ποιότητα ζωής των ανδρών. Σοβαρή έλλειψη τεστοστερόνης έχει ως αποτελέσματα την απώλεια της σεξουαλικής επιθυμίας, στυτική δυσλειτουργία, μειωμένη ποιότητα ζωής και αυξημένη νοσηρότητα και θνησιμότητα.
Επιπλέον, χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης έχουν συσχετιστεί με αυξημένες πιθανότητες προδιαβήτη, μεταβολικού συνδρόμου, καρδιαγγειακών επεισοδίων, δυσλιπιδαιμίας και οστεοπόρωσης. Επίσης η χαμηλή τεστοστερόνη σχετίζεται με αυξημένη εναπόθεση λίπους κυρίως γύρω από την κοιλιά και ελαττωμένη οστική και μυϊκή δύναμη.
Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί η ανεπάρκεια τεστοστερόνης;
Η ανεπάρκεια τεστοστερόνης μπορεί να διαγνωστεί εύκολα στις περισσότερες των περιπτώσεων μετά από ένα κλινικό έλεγχο και οργανολογικές εξετάσεις οι όποιες δείχνουν τα χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης. Η διάγνωση ωστόσο καθώς και η αιτία θα πρέπει καλυτέρα να τεκμηριώνεται από ένα ειδικό ενδοκρινολόγο ο οποίος είναι και ο πιο αρμόδιος να αποφασίσει για το αν η θεραπεία με τεστοστερόνη είναι κατάλληλη για εσάς.
Υπάρχουν πλέον εξαιρετικές ενδείξεις ότι η θεραπεία υποκατάστασης με τεστοστερόνη όταν χρησιμοποιείται σωστά, μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση όλων των συμπτωμάτων που αναφέρονται παραπάνω. Πρόσφατες ποιοτικές μελέτες καταδεικνύουν ότι η ασφαλή και σωστή χορήγηση τεστοστερόνης στους άνδρες ελαττώνει τον κίνδυνο ανάπτυξης σακχαρώδη διαβήτη καθώς επίσης καρδιαγγειακών και εγκεφαλικών επεισοδίων.
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι χορήγησης της θεραπείας υποκατάστασης με τεστοστερόνη. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης σας θα ενημερωθείτε για τον τρόπο χορήγησης της τεστοστερόνης έτσι ώστε να χρησιμοποιήσουμε τη μορφή αυτή που είναι πιο κατάλληλη για την περίπτωση σας.
Η τεστοστερόνη χορηγείται με τη μορφή διαφόρων σκευασμάτων όπως:
- Γέλης (gel), απαιτεί καθημερινή εφαρμογή στο δέρμα
- Διαδερμικά έμπλαστρα, εφαρμογή καθημερινή στο δέρμα
- Ενδομυϊκές ενέσεις (κάθε 3-4 εβδομάδες ή και κάθε 8-14 εβδομάδες ανάλογα με το σκεύασμα).
Αφού αρχίσετε τη θεραπεία, είναι σημαντικό να έχετε τακτικά ραντεβού παρακολούθησης, ώστε να μπορέσουμε να διασφαλίσουμε ότι η θεραπεία σας είναι αποτελεσματική χωρίς προβλήματα.